
Giá nhà tăng “nóng”, vượt xa khả năng chi trả
Nguồn cung nhà ở những năm gần đây tăng lên nhưng lại tập trung chủ yếu vào phân khúc cao cấp, trong khi nhóm nhà ở vừa túi tiền – có nhu cầu thực cao nhất – lại ngày càng hiếm.
Ngay cả ở khu vực vùng ven Hà Nội, TP.HCM, giá bán cũng không còn “mềm”, tạo áp lực lớn cho những gia đình trẻ.
Hệ quả là:
- Giá căn hộ tăng mạnh hơn mức tăng thu nhập.
- Cơ hội sở hữu nhà của người dân ngày càng bị thu hẹp.
- Xuất hiện nguy cơ bong bóng giá nếu dòng tiền đầu cơ tiếp tục đổ vào bất động sản.
Mua nhà 5 tỷ: Gia đình thu nhập 50 triệu/tháng cần tới 25 năm
Một căn hộ 2 phòng ngủ tại Hà Nội hoặc TP.HCM hiện phổ biến ở mức 4–6 tỷ đồng, đặc biệt tại các dự án vừa hoàn thiện hạ tầng.
Theo tính toán:
- Nếu dành toàn bộ thu nhập 50 triệu/tháng, gia đình cũng mất ít nhất 8 năm để mua căn hộ 5 tỷ.
- Trong thực tế, nếu áp dụng nguyên tắc tài chính chỉ dành 30–35% thu nhập cho nhà ở, thời gian kéo dài tới 20–25 năm.
- Ngay cả nhà ở xã hội – vốn được xem là giải pháp cho nhóm thu nhập trung bình – hiện cũng có giá khoảng 1,4 – 1,6 tỷ đồng/căn 60 m², khiến gia đình thu nhập 40 triệu/tháng cũng cần 7–10 năm tích lũy.
Nguyên nhân chính: Cung – cầu mất cân đối nghiêm trọng
VARS chỉ ra loạt vấn đề khiến thị trường phát triển thiếu bền vững:
1. Sản phẩm không phù hợp nhu cầu thực
Nguồn cung cao cấp chiếm tỷ trọng lớn.
Phân khúc bình dân gần như “biến mất”.
2. Hạ tầng chưa theo kịp mở rộng đô thị
Các khu vùng ven phát triển nhanh nhưng giá vẫn cao, chưa tương xứng thu nhập.
3. Chi phí phát triển dự án quá lớn
Vướng pháp lý kéo dài.
Cách tính tiền sử dụng đất thiếu ổn định.
Chi phí tài chính và lãi vay tăng.
4. Phụ thuộc quá nhiều vào tín dụng ngân hàng
Tạo áp lực lên giá bán, khiến thị trường dễ bị “sốc” khi siết tín dụng.
Giải pháp: Cần “giảm nhiệt” giá nhà bằng cách tăng mạnh nguồn cung phù hợp
VARS nhấn mạnh: chỉ khi nguồn cung được khơi thông, đặc biệt là phân khúc vừa túi tiền – nhà ở xã hội – trung cấp, thị trường mới trở lại cân bằng.
Các giải pháp đề xuất:
1. Đẩy nhanh thủ tục pháp lý dự án
Hoàn thiện các văn bản hướng dẫn luật mới.
Tăng phân cấp cho địa phương để rút ngắn thời gian phê duyệt.
2. Gỡ vướng giải phóng mặt bằng
Bảo đảm minh bạch và công bằng.
Giảm thời gian chờ đợi từ phía doanh nghiệp.
3. Cải cách tài chính đất đai
Xem xét bỏ quy định thu bổ sung 5,4%/năm tiền sử dụng đất chậm nộp.
Sớm ban hành phương pháp tính tiền sử dụng đất ổn định, minh bạch.
4. Đa dạng hóa nguồn vốn
Giảm phụ thuộc vào ngân hàng.
Khôi phục và lành mạnh hóa trái phiếu doanh nghiệp.
Hình thành Quỹ nhà ở quốc gia, Quỹ tín thác BĐS.
5. Ưu tiên phát triển nhà ở xã hội – nhà ở vừa túi tiền
Tạo quỹ đất riêng.
Có chính sách ưu đãi mạnh mẽ cho chủ đầu tư.
6. Mở rộng không gian đô thị theo hạ tầng giao thông
Đồng bộ tuyến vành đai, metro, cao tốc.
Giảm áp lực giá nhà khu trung tâm.
7. Khuyến khích thị trường cho thuê phát triển chuyên nghiệp
Giảm tâm lý buộc phải sở hữu nhà để “ổn định cuộc sống”.
8. Xây dựng hệ thống cảnh báo rủi ro thị trường
Giám sát giá bất thường, đầu cơ, hoặc mất cân đối cung – cầu.
9. Xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai – nhà ở toàn quốc
- Minh bạch thông tin.
- Hạn chế đầu cơ, thổi giá.
- Hỗ trợ người dân và doanh nghiệp ra quyết định chính xác.
Giá nhà Việt Nam đang vượt xa tốc độ tăng thu nhập, đẩy giấc mơ sở hữu nhà của nhiều người trẻ ra xa. Nếu không sớm giải quyết các điểm nghẽn về pháp lý, đất đai và nguồn cung, thị trường sẽ tiếp tục đối mặt nguy cơ mất cân đối, thậm chí hình thành bong bóng.
Khơi thông nguồn cung – đặc biệt là nhà ở giá phù hợp – chính là chìa khóa đưa thị trường trở lại quỹ đạo bền vững.