Đề xuất miễn giấy phép xây dựng ở đô thị
Tại phiên thảo luận về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi), đại biểu Đinh Ngọc Minh cho rằng quy định miễn giấy phép xây dựng chỉ áp dụng tại khu vực nông thôn theo dự thảo hiện nay là chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Đại biểu đề xuất mở rộng diện miễn giấy phép cho nhà ở dưới 7 tầng tại đô thị, đồng thời giao Bộ Xây dựng ban hành tiêu chuẩn – quy chuẩn cụ thể và yêu cầu đơn vị tư vấn chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Chuyên gia pháp lý: Nhiều rủi ro nếu miễn giấy phép tại đô thị
Luật sư Phạm Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), chuyên gia pháp lý bất động sản, nhận định việc cải cách thủ tục cấp phép trong dự thảo Luật Xây dựng là bước tiến lớn, song đề xuất miễn giấy phép tại đô thị cần được xem xét kỹ lưỡng.
1. Quy hoạch đô thị chưa phủ kín
Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, nhiều khu vực vẫn chưa có quy hoạch 1/500 hoặc thiết kế đô thị cụ thể. Nếu miễn giấy phép, người dân sẽ thiếu căn cứ rõ ràng để xây dựng đúng quy định.
2. Thửa đất nhỏ, hình dạng không đồng bộ
Đặc trưng đô thị là các thửa đất nhỏ, hình dạng phức tạp. Nếu không trải qua bước thẩm định hồ sơ như cấp phép hiện nay, nguy cơ vi phạm về: chiều cao, mật độ, khoảng lùi, an toàn công trình, …là rất lớn.
3. Khó xử lý khi phát sinh sai phạm
Các công trình trong ngõ sâu thường có khoảng cách nhỏ với nhà bên cạnh. Nếu xây sai, việc kiểm tra – xử lý – buộc phá dỡ sẽ rất phức tạp, gây thiệt hại cho người dân và tăng gánh nặng cho cơ quan quản lý.
Kết luận của chuyên gia: “Cấp phép xây dựng vẫn cần thiết đối với nhà ở dưới 7 tầng tại đô thị để đảm bảo an toàn, hạn chế sai phạm và bảo vệ quyền lợi người dân.”
Giải pháp cải cách thay vì miễn hoàn toàn giấy phép
Nếu tiếp tục yêu cầu xin giấy phép, Luật sư Phạm Thanh Tuấn đề xuất tập trung vào đơn giản hóa và số hóa quy trình thay vì bãi bỏ:
✔ Ứng dụng công nghệ – nộp hồ sơ trực tuyến . Tích hợp dữ liệu quy hoạch – đất đai vào hệ thống để người dân tra cứu và chuẩn bị hồ sơ chính xác ngay từ đầu.
✔ Kiểm tra bản vẽ tự động . Ứng dụng công nghệ để đối chiếu chỉ tiêu quy hoạch, tăng tính minh bạch và giảm tiếp xúc trực tiếp.
✔ Chuyển dần từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm thông minh” . Kiểm tra có trọng tâm, xử lý các trường hợp vi phạm nghiêm trọng, giảm thời gian thẩm định trước.
✔ Minh bạch tiến độ xử lý hồ sơ . Xây dựng hệ thống theo dõi trực tuyến, hiển thị: thời gian xử lý, tỷ lệ đúng hạn, kết quả hậu kiểm. Nhờ đó, người dân và doanh nghiệp có thể chủ động theo dõi và đánh giá chất lượng công tác quản lý.