Doanh Nghiệp Kiến Nghị Bỏ Thủ Tục Chấp Thuận Chủ Trương Đầu Tư

“Mê hồn trận” thủ tục khiến doanh nghiệp nản lòng

Theo phản ánh của các doanh nghiệp bất động sản và sản xuất tại TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương…, quy trình xin chấp thuận chủ trương đầu tư hiện nay có thể kéo dài 2–5 năm, với hàng chục công đoạn và hàng loạt con dấu từ nhiều sở, ngành khác nhau.

“Chỉ cần một cơ quan phản hồi chậm, hoặc có ý kiến không thống nhất, hồ sơ sẽ bị đình trệ vô thời hạn,”
đại diện một công ty địa ốc tại TP.HCM chia sẻ.

Thậm chí, có doanh nghiệp đã có sẵn đất trong khu công nghiệp, đủ năng lực tài chính, nhưng vẫn phải mất gần một năm mới hoàn tất thủ tục cấp tỉnh. Trong thời gian chờ đợi, họ mất hợp đồng hợp tác với đối tác nước ngoài, gây thiệt hại lớn.

Một doanh nghiệp logistics tại TP.HCM cũng cho biết, chỉ vì điều chỉnh vị trí bãi đỗ xe, hồ sơ phải “chạy lòng vòng” gần một năm. Việc thiếu phân định rõ giữa điều chỉnh kỹ thuật và điều chỉnh chủ trương khiến các thủ tục bị chồng chéo và kéo dài vô lý.

Doanh nghiệp: “Thủ tục này không còn phù hợp thực tế”

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), nhận định: “Thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đang bị hành chính hóa quá mức. Một dự án nhà ở thương mại thường mất 3–5 năm chỉ để hoàn tất 7–9 thủ tục, trong đó bước ‘chấp thuận chủ trương đầu tư’ chiếm phần lớn thời gian.”

Theo ông, đây là rào cản pháp lý lớn, khiến doanh nghiệp rơi vào vòng “xin – cho” ngay từ giai đoạn khởi đầu, làm đội chi phí và giảm hiệu quả đầu tư.

TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, cho rằng quy trình này không còn mang lại giá trị quản lý thực tế, bởi các nội dung như quy hoạch, đất đai, môi trường, xây dựng đã có luật chuyên ngành điều chỉnh.

“Thủ tục này là ‘đặc sản pháp lý’ chỉ còn tồn tại ở Việt Nam, trong khi nhiều quốc gia, kể cả Trung Quốc, đã chuyển sang cơ chế hậu kiểm,” ông nói.

Bất động sản khu Đông TP HCM, tháng 10/2025. 

Vẫn cần duy trì nhưng phải cải tiến mạnh mẽ

Ở chiều ngược lại, một số chuyên gia cho rằng chưa nên bỏ hoàn toàn thủ tục này.

Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh nhận định: “Đây là bước xác lập dự án, xác định quy mô, mục tiêu, tiến độ và quyền nghĩa vụ giữa nhà nước và nhà đầu tư. Nếu bỏ hẳn, dễ phát sinh tranh chấp pháp lý và xung đột quy hoạch.”

Tuy nhiên, ông cũng đề xuất cần cải tiến quy trình, rút ngắn thời gian xử lý và tăng tính phối hợp liên ngành, tránh tình trạng mỗi cơ quan một quy định, khiến doanh nghiệp “đi mòn chân”.

Đồng quan điểm, ông Võ Hồng Thắng, Phó Tổng giám đốc DKRA Group, cho rằng trong dài hạn, khi dữ liệu đất đai, quy hoạch phân khu và hạ tầng được số hóa đồng bộ, Nhà nước hoàn toàn có thể chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, giúp dự án được triển khai nhanh và minh bạch hơn.

Cơ quan quản lý: Giữ nhưng thu hẹp phạm vi áp dụng

Theo Bộ Tài chính, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư vẫn là nền tảng pháp lý quan trọng giúp xác định quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư, đặc biệt với các dự án có tác động lớn đến môi trường, quốc phòng hoặc kinh tế – xã hội.

Tuy nhiên, Bộ thừa nhận cần thu hẹp phạm vi áp dụng, chỉ giữ lại với những dự án phức tạp, quy mô lớn hoặc có yếu tố nhạy cảm.

Trong dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh mới, Bộ đề xuất miễn thủ tục này đối với các dự án:

- Đã có quy hoạch chi tiết được phê duyệt;

- Được lựa chọn nhà đầu tư qua đấu giá đất, đấu thầu;

- Hoặc nằm trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp đã có hạ tầng sẵn.

Kết luận: Cải cách thủ tục đầu tư là chìa khóa phục hồi thị trường

Cắt giảm thủ tục hành chính không chỉ là mong muốn của doanh nghiệp mà còn là điều kiện tiên quyết để thị trường bất động sản và đầu tư phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn khó khăn.

Việc bỏ hoặc rút gọn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư sẽ giúp giảm chi phí, rút ngắn thời gian triển khai và tăng niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước.